Gerard von Brucken Fock

een vergeten Zeeuwse kunstenaar

Het project

Mijn Von Brucken Fock Project heeft tot doel de Zeeuwse componist en schilder Gerard von Brucken Fock (1859-1935) een actueel podium te geven.

Tot nu toe heeft mijn project het volgende opgeleverd:

Een schilderij van Von Brucken Fock: 'Zee bij Zoutelande', 1904.

cover: detail van een schilderij van Von Brucken Fock: 'landschap met wolkeneffect', ca. 1910.

Een hoogtepunt: in mei 2023 werd voor het eerst 24 Praeludien opus 15 op cd uitgebracht. Pianist Frans Douwe Slot kreeg hiervoor vijf sterren in de Leeuwarder Courant en een 9 in Luister.

cover: Gerard von Brucken Fock - 24 preludes for piano - Opus 15 - Frans Douwe Slot

cover: detail van een schilderij van Von Brucken Fock: 'landschap met wolkeneffect', ca. 1910.

cover: Gerard von Brucken Fock - 24 preludes for piano - Opus 15 - Frans Douwe Slot

De eerste prelude uit de bundel van 1924 gecomponeerd in Bormes (Zuid-Frankrijk): 'Le Mistral'.

In het Von Brucken Fock Project volgde de ene vondst de andere, met als absoluut hoogtepunt mijn ontdekking van een stapel van 152 onuitgegeven preludes uit de periode 1924-1931. Ze zijn inmiddels bij Donemus (zie webshop) uitgegeven en te beluisteren op YouTube. Zie ook hieronder bij De video. 2024 was het jubileumjaar van de eerste bundel van 20 preludes uit 1924, gecomponeerd in Zuid-Frankrijk. Tot 2031 zullen ieder jaar preludes van honderd jaar eerder worden uitgevoerd in Salon Résonance in Amsterdam. Zie hieronder bij Concerten.

De laatste grote ontwikkeling vond dit voorjaar plaats: een aantal orkestwerken werd van het handschrift in een computerprogramma ingevoerd, waarmee de stukken tot klinken kunnen worden gebracht. Voor het eerst in de geschiedenis kunnen we de volgende stukken nu ook beluisteren, zij het gespeeld door een kunstmatig orkest, maar ze maken geen fouten en het klinkt net echt. Ga naar mijn YouTube kanaal en luister bijvoorbeeld naar het symfonisch gedicht 'Van de zee en de vert', de drie symfoniën, een deel van een pianoconcert, het eerste deel van een oratorium 'De Wederkomst van Christus' of een beknopte orkestsuite als 'Aus dem Süden'.
In totaal staan er momenteel meer dan 40 items met muziek van Von Brucken Fock op het kanaal, ook nieuwe pianostukken, onder andere uitgevoerd door Jorian van Nee.

Met de biografie De Hollandse Chopin – Componist en schilder Gerard von Brucken Fock 1859-1935 (uitgeverij Verloren) wil de schrijver een historische fout rechtzetten en oproepen tot herwaardering en vooral actie onder uitvoerende musici. Op de cd bij het boek staan historische opnamen, onder andere van pianola-rollen uit 1920. Julius Röntgen speelt daarop werken van zijn vriend 'Geert' von Brucken Fock uit diens middenperiode. Ze maken duidelijk waarom Edvard Grieg Von Brucken Fock ‘de Hollandse Chopin’ noemde. De latere preludes, uit 1924-1931, waarvan er tien op de cd staan, dragen een nog persoonlijker stempel. Von Brucken Fock vond ze zelf 'beter en dieper' dan de preludes uit opus 15. Pianist Frank van de Laar in bloedvorm!

Opnametechnicus Guido Tichelman(links) en Frank van de Laar luisteren naar de take van 'Solitude' (prelude nr. 4 uit 1924).

Mijn tweede boek over Von Brucken Fock is uit (oktober 2025):

Uit een recensie in Opus Klassiek (Aart van der Wal, oktober 2025): ‘Met ‘Hoe lang nog’ biedt Eric Matser een belangrijke toevoeging aan zijn biografie. […]. Hopelijk zet (ook) dit boek aan tot een grotere belangstelling voor het werk van deze componist – zowel van de kant van de uitvoerenden (want daar begint het) als van het publiek. Vanuit het door de auteur gekozen perspectief ligt in het boek de nadruk op de componist en dus veel minder op de schilder […]. Maar dat zult u na lezing van deze recensie al wel hebben begrepen.’

Begin november verschijnt bij Verloren de tweede herziene druk van De Hollandse Chopin – componist en schilder Gerard von Brucken Fock 1859-1935. Eerdere recensies:

‘Het boek is een waarachtig travail d’amour van Eric Matser ‘ (René Seghers, Villa d’Arte, dec. 2021)

‘Het rijk geïllustreerde boek is een biografie geworden om van te smullen’ (Ed Spanjaard in het voorwoord).

‘De biografische studie van Eric Matser is een zeer welkome bijdrage en zal, naar ik hoop, meer musici overreden de muziek van Von Brucken Fock op het repertoire te nemen en zijn schilderingen tentoon te stellen’ (Leo Samama op de cover).

‘Een facinerende biografie’ (Marcel Hulspas, Volkskrant 29 januari 2022).

De Hollandse Chopin – Componist en schilder Gerard von Brucken Fock 1859-1935, tweede herzien druk, geen cd) is verkrijgbaar bij de boekhandel en bij uitgeverij Verloren te Hilversum.
Prijs €35.

Hoe lang nog? Levensherinneringen van Gerard von Brucken Fock! is ook bij Verloren uitgegeven: 25 euro, en met QR-codes.

Op de site van Verloren staat onder ‘artikelen’ een artikel en een interview met mij. In krap twintig minuten weet je bijna alles over Von BF en mij.

De video's op YouTube

Momenteel zijn meer dan 60 video’s en shorts te zien op mijn YouTube kanaal (klik op mijn portret). Daar zitten veel wereldpremières bij, o.a. via computeranimaties.

Een video-registratie van een concert in het Sweelinck Conservatorium van Amsterdam (2017) had al bijna 2K kijkers. Op het programma stonden 40 van de 152 late piano preludes van Gerard von Brucken Fock. Ze worden uitgevoerd door Frank van de Laar en negen studenten. De preludes worden in de video afgewisseld met schilderijen en tekeningen van de componist en weemoedige citaten uit zijn egodocumenten.

Alles onder toeziend oog van Gerard von Brucken Fock en mijzelf (Conservatorium van Amsterdam, 22 oktober 2017).

Salon 'Résonance' - Gerard Doustraat 149 Amsterdam, met de nieuwe Blüthner vleugel uit 1896

Concerten in Salon Résonance

Het volgende concert zal plaatsvinden op zondag 2 november, aanvang 11.00 uur. Op het programma staan de prachtige cellosonate van Von Brucken Fock (1884) en van Beethoven (nr. 2). Daarnaast enkele stukken van Blanken en Hekking. Floris Mijnders cello en Jelger Blanken piano. Je verzekert je van een plaats door € 25 over te maken op NL08INGB0008155927, t.n.v. Résonance. Mail me ook even via onderstaande knop. Met een eigen exemplaar van mijn tweede boek over Von BF (Hoe lang nog?) in de hand kom je er gratis in.

De biografie

Kinderviolen en –cello’s zijn natuurlijk kleiner dan instrumenten voor volwassenen. De kleinste viool waar nog redelijk op gespeeld kan worden is een 1/16 viool (ongeveer voor een kind van 4 jaar). Die viool is niet precies 16 keer zo klein als een hele viool, ook 4/4 viool genoemd (viool voor een volwassene). Die breuken geven meer een volgorde aan dan een absolute maat. Voor kindercello’s geldt uiteraard het zelfde.

Grootste ontdekking

De grootste ontdekking in mijn gehele Von Brucken Fock Project zijn de 152 late preludes voor piano. 10 hiervan staan op de cd bij mijn boek. Ze worden meesterlijk gespeeld door Frank van de Laar, die er speciaal de Hilversumse studio voor inging. De productiekosten van de cd waren ongeveer even groot als die voor het boek, maar ik had er graag voor over. Het gaat bij deze preludes namelijk om het onbetwist hoogtepunt in het oeuvre van Von Brucken Fock.

De schilderijen tentoonstelling

Tot eind juli was er een tentoonstelling van werken van Gerard von Brucken Fock in de Raadzaal van de gemeente Heemstede. Dit ter gelegenheid van het 90ste sterftejaar van deze oud-inwoner van Heemstede. Het was een multimediaal spektakel.